U Baru održan Okrugli sto o nacrtu zakona o saradnji Crne Gore sa iseljeništvom

Predsjednik radne grupe, ambasador Vladimir Radulović je potom naglasio da je osnovni cilj budućeg zakona približiti maticu i dijasporu, kao i da su prihvaćene evropske i međunarodne norme iz ove oblasti, a do konačnog usaglašavanja bi trebalo doći do kraja prvog kvartala tekuće godine.

Suljo Mustafić, potpredsjednik Skupštine i član radne grupe, u nekoliko rečenica je uglavnom afirmativno govorio o predloženom Nacrtu i izrazio očekivanje da će Zakon biti usvojen konsenzusom (isti je odmah zatim napustio sastanak).

Ivan Jovović, pomoćnik ministra za ljudska i manjinska prava i takođe član radne grupe, nazvao je istorijskim korakom Zakon o saradnji Crne Gore sa iseljeništvom. Naglasio je da u dosadašnjim javnim raspravama nije bilo suštinskih primjedbi na predloženi Nacrt zakona.

Ljubo Radović, predsjednik Evropske dijaspore Crne Gore, podsjetio je da su nacionalne manjine i dijaspora Crne Gore, 21.maja doprinijele povratku nezavisnostisvojoj matici, ali i upozorio da iseljeništvo ne želi biti „ukrasni buket“ na nečijem stolu. Taksativno je nabrojao primjedbe, tj. prijedloge izmjena u pomenutom Nacrtu, uz opasku da su iseljenici trebali biti uključeni u izradu istog.

Vanja Popović, predsjednik Kiparskog udruženja koje je kolektivni član Evropske asocijacije, imao je primjedbu na čl.11 Nacrta, konstatujući da Turska ne može imati tri predstavnika a Njemačka samo dva! Po njegovom mišljenju, Turska može imati 1-2 predstavnika. Takođe, Amerika bi trebala biti zastupljena sa dva člana, jer ni oni ne mogu da se porede sa Njemačkom. Predložio je i da Ruska Federacija i Ukrajina imaju po jednog člana, kao i da budu dva istaknuta predstavnika dijaspore zemalja koje nijesu pomenute u Nacrtu. Predložio je da nagrada za očuvanje i afirmaciju državnog identiteta i pripadnosti državi, umjesto predloženog naziva „Nikola Petanović“, bude nazvana imenom Vladimira Popovića (inače njegovog djeda). Dok bi nagrada za doprinos na polju unapređivanja privrednog partnerstva sa Crnom Gorom trebala da nosi ime „Stanislav- Ćano Koprivica“!

Bedri Gul (Šefko Muković), predsjednik Udruženja iseljenika Crne Gore u Istanbulu koje je osnovano prije godinu dana, rekao je da Turska ne treba da bude zastupljena sa tri, već sa četiri predstavnika. Prema raspoloživim podacima, 250 hiljada stanovnika Turske je porijeklom iz Crne Gore i svi su okrenuti prema njoj kao svojoj matici. U Turskoj je sa prostora Srbije i Crne Gore oko četiri miliona stanovnika! Međutim, dobri uzajamni odnosi Crne Gore i Turske nijesu još iskorišćeni, iako mnogi žele ovdje da ulože svoj kapital. Zahtijevaju otvaranje Kulturnog centra Crne Gore u Istanbulu, kao i njihovog Udruženja u Crnoj Gori. Takođe traže obezbjeđivanje školovanja pod istim uslovima, a jednake uslove treba obezbijediti i poslovnim ljudima.

Njegov kolega, advokat Recep Sancaktar (Redžep Grlić) je naveo da se, iako je rođen u Istanbulu, bori protiv asimilacije. Brojni njegovi klijenti bi rado uložili kapital u Crnu Goru.

Remzo Skenderović iz Švajcarske, upozorio je da treba obratiti pažnju na činjenicu da postoje mnoge podjele među iseljeničkim udruženjima. Takođe smatra da se treba više angažovati na otvaranju nacionalnih škola, imajući u vidu da mnogi zaboravljaju maternji jezik. Mišljenja je da ne bi trebao biti jedan Dan dijaspore (u Nacrtu predložen 2.avgust), već nedjelja dana.

Franjo Ljuljđuraj, predsjednik Gradske opštine Tuzi, naveo je da u Americi živi ogroman broj iseljenika iz Crne Gore, a samo oko 500 domaćinstava je njegovih bratstvenika. Saglasan je sa prijedlogom da Amerika treba da ima tri predstavnika u budućem Savjetu za saradnju sa iseljeništvom. Kao preporuku je naveo da iz svog diplomatskog iskustva zna da je najvažnija neposredna riječ i kontakt sa dijasporom/iseljenicima.

Prisutnima se obratio i Slavko Mrdović, član Saveza crnogorskih asocijacija Evrope i poznati humanista.

Dr Cvetko Pavlović iz Opštine Bar, ukazao je na asimilatorske procese i naglasio da budući Zakon mora biti kompatibilan sa Zakonom o državljanstvu. Takođe je predložio da se potencira na ulozi opština i da se Zakonom normativno obavežu opštinske uprave. Dr Pavlović je, inače, objavio knjigu o Crnogorcima i crnogorskoj državnosti.

Na kraju dvočasovnog skupa, prisutnima se ispred NVO „Broj 19“ obratio Mirsad Kurgaš uz komentar da su se prije izrade predloženog Nacrta trebale obaviti konsultacije sa predstavnicima iseljenika. Upitao je da li su uopšte planirana savjetovanja kao ova u Crnoj Gori, ali je odgovor na to pitanje izostao. Kurgaš je prisutne upoznao sa činjenicom da je 38 organizacija Bošnjaka i Albanaca iz 12 zemalja Evrope i Sjeverne Amerike, građana porijeklom iz Sandžaka i Crne Gore, uputilo protest u vezi pomenutog Nacrta i da je isti dostavljen Ministarstvu vanjskih poslova i evropskih integracija (što su prisutni članovi radne grupe i potvrdili). Kurgaš je takođe upozorio na praksu „dvojnih aršina“ crnogorskog establišmenta, ilustrujući to i odnosom prema iseljenicima u Turskoj. Naime, opšte poznato je da je zanemarljiv broj onih čiji zahtjev za crnogorsko državljanstvo je pozitivno riješen. S druge strane, iseljenici sa prostora današnje Republike Srbije bez problema dobijaju njihovo državljanstvo, pa čak i u konzulatu u Istanbulu ili ambasadi u Ankari!
Kurgaš je jednom broju prisutnih podijelio kopije Saopštenja za javnost 38 organizacija Bošnjaka i Albanaca, kao i Zahtjeva za obustavu diskriminacije Bošnjaka, Albanaca i ostalih nacionalnih zajednica kroz nacrt Zakona o saradnji Crne Gore sa iseljeništvom, i podsjetio ih da više o tome mogu saznati na brojnim internet portalima.

19.02.2014.g./ 19. Rebiu-l-ahir 1435.H.