Nastavlja se skrnavljenje Omerbačića džamije

Kompleks džamije poznat pod imenom Omerbašića, nalazi se u gornjem dijelu Starog Bara, neposredno ispred glavne kapije Starog grada. Po predanju, džamiju je izgradio Omer-baša sa svoja tri sina 1662. godine, a stradala je u zemljotresu 1979. Radovi na sanaciji započeli su juna 1986.

Sastoji se iz nekoliko objekata koji su nastali i postojali u različitim vremenima. Jugoistočno od džamije, na ulazu u kompleks, sagrađeno je polovinom XVII vijeka Deviš-Hasanovo turbe, uz koje je sa istočne strane prizidana manja prizemna zgrada koja je jednim dijelom služila kao stambeni objekat a u drugom dijelu kao ostava ili gasulhana (prostorija za obredno kupanje pokojnika). Neposredno ispred ulaza u kompleks izgrađena je javna česma 1642/43. godine. Kompleksu je pridodata i džamijska kuća, podignuta početkom XX vijeka, kao i mezarje sa nišanima koji potiču iz 1738. godine. Džamija je zaštićena kao kulturno-istorijski spomenik.

U mezarju harema, prilikom sanacije džamije napravljen je poljski toalet. Osim što se nije vodilo računa da se jedan takav objekat postavlja usred groblja, isti je okrenut u pravcu Kible, tj. smjeru gdje se okreću svi muslimani tokom molitve! Prije dvije godine, neposredno iza pomenutog toaleta iskopana je duboka jama sa ciljem da se pravi novi objekat istovjetne namjene (naravno, ne treba pominjati da su prilikom iskopavanja nađeni posmrtni ostaci). Tada se odustalo od DALJE REALIZACIJE te namjere, vjerovatno i zbog negodovanja mještana. Međutim, nedavno su na tom mjestu ipak započeti radovi na izgradnji novog toaleta: blok-ciglom je ozidan objekat dimenzija 3,5 x 2,5m. Kanalizacija, naravno, nije sprovedena.

“Zaista rob kada ga spuste u njegov kabur i okrenu od njega leđa njegovi prijatelji, on čuje topot njihove obuće.”
“Da neko od vas sjedne na žeravicu, pa mu ona spali odjeću i dopre do kože, bolje je nego da sjedne na mezar.” (Hadis koji Ebu Hurejre, r.a. prenosi od Allahovog Poslanika s.a.v.s.)
Navedene izreke odlično ilustruju koji je značaj mezara u islamu.

Osim što se u gore pomenutom slučaju direktno skrnavi mezarje, pa samim tim i sa vjerskog aspekta čini veliki grijeh, povrijeđeni su u pozitivni zakonski propisi. Naime, s obzirom da Omerbašića džamija predstavlja i kulturno-istorijski spomenik koji je pod zaštitom države, nikakvi radovi ne smiju biti preduzimani bez prethodne saglasnosti Uprave za zaštitu spomenika kulture. Naravno, prethodno mora biti predat zahtjev za planirane radove uz prateću dokumentaciju (projekat i dr.). U Upravu na Cetinju za Omerbašića džamiju do 3. oktobra o.g. nije stigao nikakav zahtjev!

Nažalost, ovo nije prvi slučaj devastacije Omerbašića kompleksa protivno Ustavu Islamske zajednice Crne Gore kao i protivno pozitivnim zakonskim propisima. Godine 2006/2007. barski Odbor Islamske zajednice za potrebe izgradnje zaobilaznice u Starom Baru ustupa (!) parcelu u sklopu mezarja Omerbašića džamije (iako je, prema Ustavu IZ CG vakufska imovina neotuđiva), površine 470m. kv. Nešto kasnije se ustupa još 85 m. kv. Tokom radova na pomenutom groblju ekshumirano je oko 50 mezara (zbog starosti istih i nestručnog iskopavanja nije ustanovljen tačan broj). Sve je predstavljeno od strane funkcionera IZ i lokalne samouprave kao legitiman čin iako činjenice govore suprotno. Iz Mešihata IZ CG su stizali kontradiktorni odgovori, dok je javnost poslovično ćutala iako je u pitanju bilo flagrantno skrnavljenje groblja, sa više elemenata krivičnog djela! Naravno, ni tada se nije našlo za shodno kontaktirati Upravu za zaštitu kulturnih dobara. (Kasnije, pošto je sa Omerbašića džamijom sve prošlo “glatko”, OIZ Bar je ustupio i dio vakufa Kapetanovog i Podgradskog groblja!) O stručnoj ekshumaciji, što je inače neizostavno, nije bilo ni govora! Iza toaleta u izgradnji postavljena je i mermerna ploča sa natpisom:

Naknadno je dodato još:  MULA ALIJA FAZLIĆ
Nejasno je zašto se ovaj, iako šturi, tekst nije našao na nekom vidljivijem mjestu?

Koliko se vodi računa o kompleksu Omerbašića džamije govori i činjenica da je IZ početkom 2000-te ustupila 250 m. kv. za izgradnju parkinga “koji u ovom naselju gdje je smještena centralna starobarska džamija, uopšte nije postojao…” (“Barske novine” br. 183)

Nije onda čudno što ni Derviš Hasanovo turbe nije bilo pošteđeno “zahvata” zvaničnika barskog Odbora IZ, pa su tako na jedan od prozorskih otvora postavili tešku metalnu ploču sa par proreza (vjerovatno da bi mogao da se ubaci prilog u novcu?), tako da mezar nije moguće vidjeti!

Navedeni slučajevi su samo jedan od nažalost čestih primjera besprizorne devastacije vakufske imovine širom Crne Gore, kao i skrnavljenja grobova koji su inače svetinja u svim religijama. Dokle će nekažnjeno prolaziti ovakve “aktivnosti” čelnika Islamske zajednice, funkcionera lokalne samouprave i inih? Od nadlježnih institucija (Ministarstvo za kulturu, Uprava za zaštitu kulturnih dobara…)očekujemo hitno reagovanje u vezi sa navedenim.